Ο τάφος

Στα περίχωρα εντός των ορίων της πόλης Χάσκοβο διατηρήθηκαν ίχνη από πολλούς θρακικούς, θράκο-ρωμαϊκούς, όψιμων αρχαϊκούς και μεσαιωνικούς οικισμούς. Το Δεκέμβριο του 2000 στο τύμβο «Ρόσαβατα τσούκα» στα περίχωρα του χωριού Αλεξάντροβο, ομάδα αρχαιολόγων με προϊστάμενο τον Δρα Γκεόργκι Κίτοβ (1943-2008), πραγματοποιεί μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις στη βουλγάρικη αρχαιολογία.

Μπαίνοντας από το δημιουργημένο από τους τυμβωρύχους άνοιγμα, οι επιστήμονες βρέθηκαν σε θρακικό τάφο από τον 4^ο αιώνα π.Χ. Η πρώτη περισκόπηση ακόμα έδειξε ότι η καλλιτεχνική διακόσμηση είναι μοναδική και δεν έχει όμοιά της μεταξύ των ανακαλυφθέντων μέχρι τώρα εγκαταστάσεων αυτού του τύπου. Εντυπωσιακή είναι και η αρχιτεκτονική του τάφου ο οποίος με τις διαστάσεις του συναγωνίζεται με τα πιο μεγαλοπρεπή μνημεία των εδαφών μας. Ο τύμβος βρίσκεται πλησίον του χωριού και διακρίνεται στο βάθος της περιοχής σαν όμορφο ύψωμα. Το ύψος του τύμβου είναι 15 μ. περίπου και η διάμετρος του υπερβαίνει τα 70 μ. Από την ανατολική του περιφέρεια ξεκινάει διάδρομος μήκους πάνω από δεκατέσσερα μέτρα, ο οποίος περνάει διαδοχικά σε κιβωτιόσχημο και κυκλικής κάτοψης δωμάτιο.

Το χτίσμα έπαιζε το ρόλο ηρώου (ναού-μαυσωλείου). Το μικρό ύψος του διαδρόμου και των δυο εισόδων αναγκάζει τον επισκέπτη να περάσει σκυμμένος χαμηλά και να βρεθεί σε κόσμο από χρώματα και φιγούρες, φυτικά και γεωμετρικά μοτίβα, απεικονίσεις πεζών και καβαλαριών, σπιτικών και άγριων ζώων. Είναι ζωγραφισμένα αιφνιδίως ρεαλιστικά, διαθέτουν εξαιρετική επιστημονική, καλλιτεχνική και πηγαία αξία και επιδρούν κατά ένα μοναδικό τρόπο.